FA je supraventrikularna tahiaritmija karakterizirana nekoordiniranom atrijskom aktivacijom te posljedično poremećenom mehaničkom funkcijom. Najčešći je trajni ektopični poremećaj ritma sa oko 4,5 mil oboljelih u EU. Prevalencija raste s dobi i to zbog fibroze različitih uzroka. Nakon 50. godine života svake godine oko 1% tkiva mikarda bude zamijenjeno vezivom.
Najčešći uzroci su hipertenzivna i ishemijska bolest srca te bolest mitralnog zalistka, ali se opisuje i nasljedna sklonost atrijskoj fibrilaciji (posebno kad se pojavi kod mlađih).
Klasifikacije:
- prvi put otkrivena (simptomatska ili ne)
- ponavljajuća (rekurentna) – nakon 2 ili više epizoda:
- paroksizmalna (spontano prestaje); traje 7 dana ili manje, obično manje od 24 sata
- perzistentna ( ne prestaje spontano ); traje više od 7 dana
- permanentna ( ako traje više od 1 godinu perzistentna postaje permanentna)
– druga podjela je na a) primarna
b) sekundarna: uz AIM, operacije srca, perikarditis, miokarditis, hipertireozu, akutne bolesti pluća
Minimum evaluacije pacijenta:
- anamneza/klinički pregled radi definiranja prisutnosti i prirode simptoma vezanih uz FA, tip FA, kod prve simptomatske atake: frekv., trajanje, precipit. faktori, način prekidanja FA; odgovor na th; prisutnost srčane bolesti, hipertiroidizma, konzumiranje alkohola
- EKG ( f ventrikla ju u pravilu 120-160, ako je brža misliti na PE, hipertireozu, feokromocitom)
- UZV srca
- lab/ kod prve epizode: štitna žlijezda, bubrezi, jetra
Dodatne pretrage: 6’test hoda, ergometrija, holter, transezofagealni UZV, elektrofiziološke pretrage, Rtg srca i pluća
Terapija ima 3 cilja:
- kontrola frekvencije
- prevencija tromboembolije
- korekcija ritma
Elektrokardioverzija i farmakološka kardioverzija su jednako učinkovite metode povratka sinus ritma.
Kod nedavne pojave FA učinkovitost amiodarona je 88,5% s max djelovanjem nakon 9h, propafenona 82% (4 sata), prokainamid 69% (2 sata), placebo 60% ????!
– za FA chr prep Amiodaron,ali uspjeh tek nakon 22-35 dana;
– za kontrolu frekvencije (tolerira se 80-100/min ) blokatori ca kanala.
– postoji i metoda liječenja ablacije kateterom.
Th kontrole ritma:
| # | LIJEK | DNEVNA DOZA | NUSPOJAVE |
|---|---|---|---|
| 1 | AMIODARON | 100-400 mg | fotosenzitivnost, plućna toksičnost, polineuropatija, GI smetnje, bradikardija, rijetko torsade de pointes, oštećenje jetre, porem. štitne žlijezde, depoziti u oku |
| 2 | PROPAFENON | 450-900 mg | Ventrikularna tahikardija, zatajenje srce, prelazak u undulaciju atrija s brzim provođenjem kroz AV čvor |
| 3 | DISOPIRAMIDE | 400-750 mg | Torsade, zatajenje srca, glaukom, retencija urina, suha usta |
| 4 | SOTALOL | 160-320 mg | Torsade, zatajenje srca, bradikardija, egzacerbacija KOPB |
Prevencija tromboembolije
Faktori rizika
Veliki: prethodni moždani udar, TIA, embolija, mitralna stenoza, umjetni zalisci
Srednji: <75 godina, hipertenzija, zatajenje srca, LV EF<= 35%
Slabi: žene, 65-74 god, CAD, tireotoksikoza
Antitrombotska terapija:
-bilo koji veliki FR ili >1srednjeg dati varfarin ( INR 2.0-3.0; oko 2.5)
-1 srednji FR: aspirin ili varfarin
– bez FR: aspirin
CHADS2 indikacije za varfarin kod FA bez srčane greške
C – congestive heart failure 1
H – hypertension 1
A – age>75 1 2 i više je indikacija varfarin
D – diabetes mellitus 1
S – stroke 2
Kad se počne s terapijom varfarinom bitno je pacijentu dobro i jasno objasniti važnost redovitog i točnog uzimanja terpije, kontrole PV, interakcije s drugim lijekovima te hrane (zeleno) posebno koje možda uzima bez znanja LOM.
Studije AFFIRM i RACE : primarno obnavljanje i održavanje sinus ritma ne poboljšava preživljavanje niti smanjuje rizik razvoja moždanog udara.
Antikoagulantna terapija varfarinom kod FA 3x smanjuje rizik možd.udara. Dugotrajna profilaksa ovisi o dobi i procijenjenom riziku.